افغانستان خود را برای برپایی انتخابات ریاست جمهوری آماده میکند؛ انتخاباتی که میتواند نخستین رویداد تعیین کننده و تغییر دهنده فضای سیاسی کشور پس از حضور نیروهای بین المللی در سال 2001 باشد. بر اساس نتایج یک نظرسنجی محلی که الجزیره انجام داده است، 69 درصد از پاسخ دهندگان معتقدند شرایط افغانستان در 5 سال آینده بهبود خواهد یافت.
مردم افغانستان در انتخابات روز شنبه 16 حمل، با فهرستی از کاندیداها روبرو خواهند شد که در آن، حامد کرزی رئیس جمهور کنونی حضور ندارد. کرزی طی نزدیک به 13 سال گذشته، تصدی امور را در دست داشته است.
احمد نادر نادری، موسس و رئیس مجمع "انتخابات آزاد و منصفانه افغانستان" در کابل میگوید: "این نخستین باری است که هیچ کس نمی داند چه کسی رئیس جمهور خواهد شد. این بار، چند کاندیدای پیشرو در انتخابات حضور دارند و بین آنها رقابتی واقعی در جریان است."
وی میافزاید: "اگر افغانستان بتواند با موفقیت و به صورت مسالمت آمیز از این دوران انتقال قدرت عبور کند، به این معنا خواهد بود که این دولت جدید و این ساز و کار و ترکیب مبتنی بر قانون اساسی، نهادینه شده و از هم گسسته نخواهد شد."
رئیس جمهور بعدی افغانستان، همچنین این فرصت را خواهد داشت تا با 2 موضوع حساس و مهم "مذاکرات صلح با طالبان" و "کاهش نیروهای امریکایی در افغانستان" - یکی از نگرانی‌های عمده امنیتی و اقتصادی در افغانستان و منطقه- رو در رو شود.
انتخابات پنجم آپریل، در عین حال "نخستین تنفس آزاد" مردم افغانستان نیز توصیف شده است؛ انتخاباتی که کاملا توسط خود افغانها برگزار میشود و دست غرب از آن دور مانده است. با این حال، نگرانی‌های امنیتی در خصوص روند برگزاری انتخابات و همچنین سابقه تقلب و سوء استفاده، تهدیدهایی است که میتواند بر میزان اعتماد مردم به خروجی نهایی انتخابات تاثیر بگذارد.
نظرسنجی پیامکی الجزیره که به کمک شرکت "Impassion" اجرا شد، نشان میدهد 79.3 درصد از 992 شرکت کننده‌ی نظرسنجی، به رغم تهدیدهای مکرر طالبان مبنی بر اعمال خشونت، قصد دارند در انتخابات شرکت کنند.
این نظرسنجی که از 16 تا 25 مارچ به طول انجامید، بعد از حملات اخیر طالبان به هوتل‌ها، بازارها، و دفاتر کمیسیون انتخاباتی برگزار شد.
نادری به الجزیره میگوید: "نتایج نظرسنجی شما به یافته‌های نظرسنجی ما شباهت دارد.(اشاره او به نظرسنجی مشابه) مجمع انتخابات آزاد و منصفانه در افغانستان" است که در جریان آن، 79 درصد از پاسخ دهندگان گفته اند به پای صندوق‌های رای خواهند رفت.
وی میگوید: "سازمان ما از 4040 نفر در مناطق ناامن، نواحی شهری و روستایی، و از بین زنان و مردان تحصیلکرده و بیسواد، نظرسنجی کرد. 92 درصد از پاسخ دهندگان گفتند از ایده‌ی دموکراسی حمایت میکنند."
او میافزاید: "این کشور مصائب زیادی را تجربه کرده است. قدرت در افغانستان همواره از رهاورد اسلحه و خشونت به دست آمده و افغانها احساس نمی کنند این انتخابات چندان آزاد و منصفانه برگزار شود. با این حال، و به رغم تمام کاستی‌ها، مردم مایلند انتقال قدرت، مسالمت آمیز صورت بگیرد."
مردم افغانستان برای انتخابات آماده اند؟
با وجود تهدیدهای طالبان مبنی بر ایجاد اخلال در انتخابات، 85 درصد از شرکت کنندگان در نظرسنجی الجزیره خاطر نشان کرده اند که افغانستان، برای برگزاری نخستین انتخابات مستقل کشور کاملا آماده است.
در یکی دو هفته اخیر طالبان چند حمله مرگبار را صورت داده اند که شامل حمله به هوتل سرینا در کابل، دو حمله جداگانه به دفاتر کمیسیون انتخابات در کابل، حمله به یک پایگاه پلیس در جلال آباد، حمله به یک میهمان خانه درکابل و حمله به یک بازار در ولایت فریاب بوده است.
پس از آخرین حمله که روز شنبه گذشته شکل گرفت، صدیق صدیقی سخنگوی وزارت داخله به الجزیره گفت تدابیر امنیتی برای برگزاری مناسب انتخابات، افزایش یافته است."
بر اساس نتایج نظرسنجی الجزیره، نزدیک به نیمی از پاسخ دهندگان اطمینان خاطر دارند که نیروهای امنیتی افغانستان، میتوانند امنیت انتخابات را تامین کنند. 38 درصد پاسخ دهندگان گفته اند تا حدی به برگزاری ایمن انتخابات اطمینان دارند و 14 درصد گفته اند نیروهای امنیتی افغانستان از عهده تامین امنیت انتخابات بر نمی آیند.
سخنگوی وزارت داخله افغانستان به الجزیره میگوید حضور بالا در راهپیمایی‌هاو کمپین‌های انتخاباتی در سراسر کشور نشان میدهد مردم افغانستان در حضور فعالانه در انتخابات هراسی ندارند.
صدیقی میافزاید: "خشونت، برای مردم افغانستان موضوع غافلگیرکننده‌ای نیست. ما میدانیم که انتخابات مهمترین رویداد سیاسی در تاریخ کشور است. ما قصد داریم روی پای خود بایستیم."
برقراری امنیت پایدار، بالاترین اولویت
اگرچه گروههای فعال در زمینه حقوق مدنی و حقوق بشر، اغلب بر روی مسائلی مثل دسترسی به خدمات درمانی و آموزش و معارف و همچنین بهبود حقوق زنان متمرکز هستند، اما نتایج نظرسنجی الجزیره نشان میدهد مطالبه نخست شرکت کنندگان از دولت آینده، چیز دیگری است.
حدود 60 درصد پاسخ دهندگان "بهبود شرایط امنیتی" را مطالبه نخست خود از دولت آینده عنوان کرده اند. از منظر 16 درصد شرکت کنندگان، نهایی شدن مذاکرات صلح با طالبان، اولویت نخست عنوان شده است.
روند صلح، برای حامد کرزی که تا کنون از امضای معاهده امنیتی دو جانبه با امریکا امتناع ورزیده، همواره یک مانع و چالش اساسی به شمار رفته است.
آقای کرزی گفته است تا زمانی که صلح با طالبان محقق نشده، معاهده امنیتی را امضا نخواهد کرد. وی در عین حال گفته که نیروهای امریکایی میتوانند تا پایان سال جاری افغانستان را ترک کنند و نیروهای افغانستانی قادرند از کشور خود دفاع کنند.
از منظر پاسخ دهندگان به نظرسنجی الجزیره، پایین ترین اولویت در مطالبات مردم از رئیس جمهور آینده (از میان موضوعاتی از جمله ایجاد شغل، دسترسی به خدمات درمانی و آموزش و معارف) بهبود حقوق زنان بوده است. فقط 0.4 درصد از پاسخ دهندگان گفته اند که بهبود حقوق زنان را مهم ترین مطالبه خود از رئیس جمهور آینده میدانند.
هلنا ملک یار، تاریخ شناس و تحلیل گر سیاسی میگوید: "من فکر نمی کنم این که بهبود حقوق زنان جزو اولویت‌های پایین عنوان شده است، بیانگر واقعیت جامعه افغانستان باشد. اما اگر اغلب آنها که در نظرسنجی شرکت کرده اند، مرد بوده باشند، چنین نتیجه‌ای دور از انتظار نیست. زیرا حقوق زنان و شرایط آنها، جزو اولویت‌های مردها نیست."
همه پاسخ دهندگان، نام خود را درج نکرده اند اما نام اغلب پاسخ دهندگانی که هویت خود را اعلام کرده اند، نام مردانه بوده است.
ملک یار میگوید اگر جمعیت نمونه نظرسنجی به طور عمده بر روی جوانان و بر اساس تساوی تعداد زنان و مردان شرکت کننده انتخاب میشد، آنگاه نتایج نظرسنجی تفاوت‌های عمده‌ای پیدا میکرد.
با این حال ملک یار از این که موضوع امنیت، اولویت نخست شرکت کنندگان عنوان شده، متعجب نشده است زیرا این مساله در افغانستان حساسیت و اهمیت بسیار زیادی دارد.
او میگوید: "مردم افغانستان میدانند هر موضوع دیگری، بیش از هر چیز به امنیت وابسته است. اقتصاد، سطح بهداشت و سلامت، تحصیلات و آموزش و معارف، هیچ یک بدون امنیت شکوفا نخواهد شد."
منبع: الجزیره
ترجمه: فرهاد فرجاد- شفقنا
لینک مطلب: https://www.ansarpress.com/farsi/1676
مارشال محمد قسیم فهیم به جمع یاران و همسنگرانش شهیدش پیوست
